CBD a AUTYZM / ASD (Autism Spectrum Disorder) zespół zaburzeń autystycznych

2021-03-17

Autor: Karol Gołębiewski

Lekarz Oddziału Kardiochirurgii, poszukiwacz potwierdzenia popularnych informacji z zakresu suplementacji w świecie badań naukowych.

Spektrum zaburzeń autystycznych (ang. ASD - autism spectrum disorder) obejmuje szeroką grupę zaburzeń neurologicznych i zespołów chorobowych klasyfikowanych wcześniej pod innymi nazwami. Szacuje się, że choroba dotyczy ok. 1,5% światowej populacji, a diagnoza zapada zwykle w wieku wczesnodziecięcym(1,2).

Czy CBD może pomóc w atakach paniki, a jeśli tak, to w jaki sposób?

Do postawienia rozpoznania skłonić mogą opóźnienie rozwoju psycho - ruchowego (w tym trwałe upośledzenie umysłowe), tendencje do samookaleczania, niekontrolowane powtarzanie określonych zachowań, drażliwość, agresja, trudności w komunikacji z otoczeniem(3,4). Często towarzyszą objawy depresji, zaburzenia osobowości, ADHD, problemy ze snem(5,6).

Co onacza i jakie choroby obejmuje ASD?

Ze względu na tak znaczne zróżnicowanie objawów i niejednorodny obraz schorzenia, ASD zastąpiło w klasyfikacji medycznej wcześniejsze, określone formy choroby, w tym zespół Aspergera, autyzm dziecięcy, autyzm atypowy itd. U ok. 5-30% pacjentów rozpoznaje się również epilepsję(7). Co ciekawe, wykonywane w trakcie diagnostyki badanie elektroencefalograficzne (EEG) wykazało, że u dzieci bez objawów padaczki również mogą występować nieprawidłowości w elektrycznym przekaźnictwie informacji między komórkami nerwowymi(8).

Wydzielanie neurotransmiterów - komunikacja komórek mózgowych a układ ECS

Zaburzenia dotyczą także produkcji i wydzielania tzw. neurotransmiterów - substancji chemicznych, pozwalających na komunikację m.in komórek mózgowych. Wyniki badań wskazują, że nieprawidłowo funkcjonuje nie tylko układ zależny od dopaminy czy serotoniny, ale także endokanabinoidowy(9).

Czy preparaty przeciwpadaczkowe pomagają przy autyzmie?

Preparaty przeciwpadaczkowe pozwalają ograniczyć częstość napadów epileptycznych i poprawić jakość snu jednak o wyleczeniu choroby nie ma mowy. Żadna grupa farmaceutyków nie pozwala uzyskać kontroli nad zaburzeniami interakcji społecznych i komunikacji z innymi ludźmi. Konwencjonalne leczenie niesie ze sobą niestety ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, dlatego wysiłki naukowców skupiają się nad wynalezieniem bezpieczniejszej alternatywy.

Badania CBD a ASD - autyzm, samookaleczenia, problemy ze snem, niepokój

Pozytywne doświadczenia z użyciem ekstraktu z konopii w leczeniu epilepsji, najczęstszej chorobie towarzyszącej ASD, skłoniły środowisko medyczne do rozpoczęcia badań nad wpływem kannabinoidów na przebieg zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Czy CBD pomaga w autyzmie?

W 2019 roku grupa naukowców z Izraela postanowiła sprawdzić, czy ekstrakt CBD i THC (w stosunku 20:1) pozwoli na zredukowanie objawów autystycznych u 60 dzieci. Nie rezygnując z dotychczasowej farmakoterapii, pacjenci przyjmowali podjęzykowo wspomniany preparat w dawce od 1 do 10 mg/kg/dzień w 2-3 podzielonych dawkach. Wyciąg z konopi pozwolił zmniejszyć częstość występowania zaburzeń behawioralnych o 29%. Opiekunowie dzieci odczuwali mniejszy stres (33%), dostrzegli także poprawę w zdolności komunikacji swoich pociech (47%), a także ich lepszy nastrój (39%) i zachowanie (61%). (10)

Czy CBD pomaga przy ADHD?

Podobne badanie przeprowadzone w tym samym roku na 53 małych pacjentach pozwoliło zauważyć wpływ ekstraktu konopnego o identycznych proporcjach (16 mg/kg, maksymalnie 600 mg na dobę) na hiperaktywność (czyli objawy ADHD towarzyszące zaburzeniom ze spektrum autyzmu) - poprawę odnotowano u ok. 68% uczestników. Przyjmowanie kannabinoidów wiązało się z ograniczeniem samookaleczania (67,6%), zniesieniem problemów ze snem (71,4%) i niepokoju (47,1%). Ogólną poprawę odnotowano w 74,5% (11). 

Czy CBD pomaga w epilepsji?

15 dzieci z ASD otrzymywało od 100 do 375 mg CBD na dzień. Pozwoliło to na zredukowanie objawów ADHD (30%), zaburzeń behawioralnych i ruchowych (20%), lepsze funkcjonowanie w społeczeństwie i zdolność nawiązywania interakcji z otoczeniem (25%). Poprawie uległy też jakość snu (40%) i zdolności poznawcze (25%). Stosowanie kannabinoidu pozwoliło zmniejszyć spożycie konwencjonalnych leków. W grupie badanej były dzieci z padaczką, troje z nich zaobserwowało o połowę mniejszą częstość napadów, natomiast dwoje ani razu nie doświadczyło epizodu drgawkowego (12).

Podobne wyniki przyniosły także pozostałe badania - odnośniki zostały umieszczone w bibliografii (13-16). Oprócz wspomnianych wyżej efektów, uczestnicy innych doświadczeń (de facto ich opiekunowie) zauważyli poprawę jakości życia, podwyższenie nastroju, większą łatwość w koncentracji uwagi oraz możliwość zmniejszenia dawek lub liczby preparatów w terapii konwencjonalnej.

Czy CBD jest stosowane przy zaburzeniach neurologicznych i psychicznych?

Naukowcy zgodnie podkreślają konieczność prowadzenia dalszych badań, jednak dotychczas uzyskane wyniki pozwalają sądzić, że podjęcie próby uzupełnienia terapii olejkiem konopnym może przynieść sporo korzyści. Agencje rządowe niektórych krajów (w tym Amerykańska FDA - Food And Drug Administration) zezwoliły już na włączenie kannabidiolu i mieszanki CBD z THC w poczet konwencjonalnych leków dedykowanych leczeniu zaburzeń neurologicznych i psychicznych.

Nieznane źródło choroby

Jak dotąd nie udało się określić pochodzenia choroby, dowiedziono jednak rolę czynników genetycznych i środowiskowych (w tym substancji uszkadzających układ nerwowy w życiu płodowym). Z tego powodu leczenie ASD oparte jest na łagodzeniu objawów. Leki przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne i uspokajające wpływają na zaburzenia nastroju i zachowania (w tym tendencji do agresji i samookaleczania).

Dawkowanie CBD

Niektórzy odczuwają korzyści płynące z CBD już w mikrodawkach, a jako, że ludzki organizm nie wykształca tolerancji na kannabidiol, nie ma konieczności ich zwiększania. Więcej o dawkowaniu CBD

Czy CBD jest bezpieczne?

Restrykcyjna amerykańska państwowa agencja FDA (Food and Drug Administration) zatwierdziła preparaty zawierające CBD w leczeniu dzieci już od 2. roku życia. Terapię chorób przewlekłych, zwłaszcza, w przypadku osób przyjmujących konwencjonalne farmaceutyki, powinien prowadzić lekarz znający się na medycynie konopnej. CBD metabolizowane jest w wątrobie, podobnie, jak niektóre leki. Specjalista pomoże dobrać optymalny, maksymalnie wydajny i bezpieczny sposób dawkowania.

Czy CBD jest legalne

Wraz z rosnącą popularnością olejków konopnych wiele osób zastanawia się nad kwestią legalności CBD. Zarówno w Polsce, jak i w wielu krajach Unii Europejskiej produkty CBD są całkowicie legalne. Warunkiem jest, aby zawierały mniej niż 0,2% THC (Δ9-tetrahydrokannabinol) i pochodziły z dopuszczonej do uprawy odmiany znajdującej się we wspólnym katalogu odmian roślin rolniczych, publikowanych przez Komisję Europejską.

Większość produktów CBD można kupić online. Zaleca się kupowanie bezpośrednio z oficjalnej strony marki produkującej produkty z CBD po zapoznaniu się z aktualnymi badaniami produktu: całkowita ilość kannabinoidów i ich spektrum, brak zanieczyszczeń i metali ciężkich.

Przypisy

American Psychiatric Association . Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5®) American Psychiatric Publishing; Arlington, VA, USA: 2013
The epidemiology and global burden of autism spectrum disorders.Baxter AJ, Brugha TS, Erskine HE, Scheurer RW, Vos T, Scott JG Psychol Med. 2015 Feb; 45(3):601-13.
Aggressive Behavior Problems in Children with Autism Spectrum Disorders: Prevalence and Correlates in a Large Clinical Sample. Hill AP, Zuckerman KE, Hagen AD, Kriz DJ, Duvall SW, van Santen J, Nigg J, Fair D, Fombonne E Res Autism Spectr Disord. 2014 Sep 1; 8(9):1121-1133.
The Prevalence of Self-injurious Behaviour in Autism: A Meta-analytic Study. Steenfeldt-Kristensen C, Jones CA, Richards CJ Autism Dev Disord. 2020 Nov; 50(11):3857-3873
Anxiety and depression in adults with autism spectrum disorder: a systematic review and meta-analysis. Hollocks MJ, Lerh JW, Magiati I, Meiser-Stedman R, Brugha TS Psychol Med. 2019 Mar; 49(4):559-572.
Lugo-Marín J., Magán-Maganto M., Rivero-Santana A., Cuellar-Pompa L., Alviani M., Jenaro-Rio C., Díez E., Canal-Bedia R. Prevalence of psychiatric disorders in adults with autism spectrum disorder: A systematic review and meta-analysis. Res. Autism Spectr. Disord. 2019;59:22–33. doi: 10.1016/j.rasd.2018.12.004.
Epilepsy in patients with autism: links, risks and treatment challenges. Besag FM Neuropsychiatr Dis Treat. 2018; 14():1-10.
Frye R.E. Prevalence, significance and clinical characteristics of seizures, epilepsy and subclinical electrical activity in autism. N. Am. J. Med. Sci. 2016;8:3.
The Neurochemistry of Autism.Marotta R, Risoleo MC, Messina G, Parisi L, Carotenuto M, Vetri L, Roccella M Brain Sci. 2020 Mar 13; 10(3):.
Brief Report: Cannabidiol-Rich Cannabis in Children with Autism Spectrum Disorder and Severe Behavioral Problems-A Retrospective Feasibility Study. Aran A, Cassuto H, Lubotzky A, Wattad N, Hazan E J Autism Dev Disord. 2019 Mar; 49(3):1284-1288.
Oral Cannabidiol Use in Children With Autism Spectrum Disorder to Treat Related Symptoms and Co-morbidities. Barchel D, Stolar O, De-Haan T, Ziv-Baran T, Saban N, Fuchs DO, Koren G, Berkovitch M Front Pharmacol. 2018; 9():1521.
Fleury-Teixeira P., Caixeta F.V., da Silva L.C.R., Brasil-Neto J.P., Malcher-Lopes R. Effects of CBD-enriched cannabis sativa extract on autism spectrum disorder symptoms: An observational study of 18 participants undergoing compassionate use. Front. Neurol. 2019;10:1145. doi: 10.3389/fneur.2019.01145.
Kuester G., Vergara K., Ahumada A., Gazmuri A.M. Oral cannabis extracts as a promising treatment for the core symptoms of autism spectrum disorder: Preliminary experience in chilean patients. J. Neurol. Sci. 2017;381:932–933. doi:
Kurz R., Blaas K. Use of dronabinol (delta-9-thc) in autism: A prospective single-case-study with an early infantile autistic child. Cannabinoids. 2010;5:4–6.
McVige J., Headd V., Alwahaidy M., Lis D., Kaur D., Albert B., Mechtler L. Medical Cannabis in the Treatment of Patients with Autism Spectrum Disorder (1648) Neurology. 2020;94:1648.
Real life Experience of Medical Cannabis Treatment in Autism: Analysis of Safety and EfficacyBar-Lev Schleider L, Mechoulam R, Saban N, Meiri G, Novack V Sci Rep. 2019 Jan 17; 9(1):200.