CBD a regeneracja w sporcie
Suplementacja kannabidiolem (CBD) jest coraz częściej stosowana przez sportowców w celu poprawy regeneracji. Kannabidiol, jako jedyna substancja pochodząca z konopii, została dopuszczona do użycia i wykluczona z listy substancji zakazanych przez Światową Agencję Antydopingową WADA oraz USADA (Amerykańska Agencja Antydopingowa).
Liczne naukowe dowody na pro-regeneracyjne działanie CBD w sporcie są jeszcze niestety “mało liczne”, ale widać już pierwsze wyniki. Przyglądamy się wynikom jednego z badań oraz przeglądowi badań w tym zakresie:
U zdrowych, dobrze wytrenowanych uczestników zmierzono maksymalne wartości w przysiadzie (1RM BS), skok w dal z miejsca (CMJ) oraz stężenia kinazy kreatynowej (CK) i mioglobiny (Myo). O ile CBD nie miało dużego wpływu na poprawę wyników początkowych - badano 16 dobrze wytrenowanych uczestników, o tyle wyniki po 24 czy 72 godzinach były wyraźnie lepsze dla grupy suplementującej CBD w stosunku do placebo.
Grupa suplementująca CBD miała niższe stężenie kinazy kreatynowej i mioglobiny oraz mogła osiągnąć lepszy wynik. Dla naukowców 5 kg w stosunku do 120 kg to niewielki procent, ale osoby aktywne wiedzą, że 1 kg oznacza często życiówkę a szybszy powrót do formy może zmienić pozycję na pudle o jedno miejsce!
Stężenie kinazy kreatynowej (CK) we krwi daje odpowiedź, jaki wpływ na organizm miały zastosowane obciążenia. Im więcej uszkodzeń na poziomie tkanek mięśniowych, tym więcej kinazy kreatynowej we krwi. Mioglobina jest niewielkim białkiem obecnym w komórkach mięśniowych, które odpowiada za magazynowanie cząsteczek tlenu w surowicy krwi. Jest jednym z pierwszych markerów, pojawiających się we krwi w odpowiedzi na uszkodzenie mięśni.
Wyniki badań pokazują znaczący wpływ na uszkodzenie mięśni - niższe stężenie kinazy kreatynowej i mioglobiny oraz lepsze odzyskanie wydajności przez grupę CBD (16 osób) w stosunku do grupy placebo.
CBD a proces regeneracji
Niniejszy przegląd ma na celu przegląd dowodów naukowych dotyczących potencjalnych korzyści CBD jako pomocy ergogenicznej w celu promowania lepszej i szybszej regeneracji między wysiłkami związanymi z ćwiczeniami fizycznymi i sportem.
Regeneracja, staje się kluczowym tematem w sporcie i, biorąc pod uwagę wysoką częstotliwość i gęstość zawodów, może determinować wydajność fizyczną, fizjologiczną i poznawczą. Zwykle zmęczenie centralne i obwodowe związane z wysiłkiem fizycznym objawia się między innymi bólem, osłabieniem, stanem zapalnym, utratą mobilności funkcjonalnej, spadkiem siły, uczuciem zmęczenia, zmianami parametrów życiowych i zmniejszoną koncentracją.
Doprowadziło to badaczy, trenerów i sportowców do tworzenia planów i zarządzania strategiami regeneracji. Wysiłek fizyczny, fizjologiczny i poznawczy zwykle wywołuje kaskadę dostosowań strukturalnych i funkcjonalnych, które należy zidentyfikować, monitorować i kontrolować, aby optymalnie odzyskać zdolności funkcjonalne sportowca.
W ciągu ostatnich kilku lat przetestowano wiele metod i środków wspierające proces regeneracji po zmęczeniu. Jedną z najbardziej znanych strategii jest spożywanie produktów pochodzenia roślinnego: żeń-szeń, zielona herbata, wiśnie, kurkumina, szpinak i buraki. Produkty te wykazały właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwbólowe. Biorąc pod uwagę, że CBD zyskało szeroką akceptację do celów leczniczych i rekreacyjnych, jego stosowanie wśród sportowców jest nieuchronne.
Powszechność stosowania CBD wśród sportowców
Wraz z wykluczeniem CBD z substancji zabronionych WADA w 2018 r., a nawet wcześniej, stosowanie CBD wśród sportowców rosło i wciąż przyspiesza. Kannabinoidy są uważane za drugą najczęściej używaną substancję wśród sportowców uprawiających sporty kontaktowe.
Wykazano, że jedna trzecia rowerzystów, triathlonistów i biegaczy jest lub była użytkownikami kannabinoidów (głównie w wieku ≥ 40 lat, mężczyźni, ćwiczący 5-7 dni w tygodniu). Jedna czwarta sportowców uniwersyteckich zgłasza używanie produktów związanych z konopiami indyjskimi. Zwłaszcza w sportach kontaktowych, takich jak rugby, wskaźnik stosowania CBD wynosi 28%, rośnie wraz z wiekiem. Jako korzyść zgłaszają oni najczęściej ulgę w bólu i poprawę jakości snu.
Mechanizm fizjologiczny CBD
Wpływ CBD na funkcje fizjologiczne i poznawcze jest pośredniczony przez układ endokannabinoidowy ECS, który pełni funkcje regulacyjne w celu utrzymania homeostazy.
Podczas ćwiczeń fizycznych nasz układ kannabinoidowy pośredniczy w niektórych centralnych i obwodowych funkcji, takich jak błogość, spokój i euforia. Endokannabinoidy aktywują receptory kannabinoidowe typu 1 (CB1) i typu 2 (CB2)prowadząc do tłumienia apetytu, działania przeciwzapalnego, przeciwlękowego i antyproliferacyjnego podczas ćwiczeń.
CBD hamuje degradację i wychwyt endokannabinoidów w postaci anandamidu, prowadząc do zwiększenia wiązania receptora endokannabinoidowego. CB1 i CB2 są obecne głównie odpowiednio w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym.
Ponadto kannabinoidy i endokannabinoidy są zaangażowane w uwalnianie neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (np. neurogeneza i plastyczność neuronów), uwalnianie glukokortykoidów (np. kontrola nastroju poprzez tłumienie depresji i lęku), uwalnianie dopaminy (efekt nagrody) i uwalnianie hydrolazy amidowej kwasów tłuszczowych (np. działanie przeciwbólowe).
Wszystkie te reakcje pokrywają się z pozytywnymi korzyściami płynącymi z wysiłku fizycznego. Efekty te są wywoływane przez bodźce kanałów jonowych TRPV1 (receptory waniloidowe) prowadzące do efektów antynocyceptywnych, bodźce receptorów CB1 i CB2 powodujące efekty relaksacyjne poprzez odpowiednio neurodepresję i hamowanie uwalniania cytokin oraz aktywację receptorów 5HT1A promujących wychwyt serotoniny w neuronie postsynaptycznym, powodując regulację stanu nastroju.
CBD a stany zapalne i proliferacja
Stan zapalny i stres oksydacyjny leżą u podstaw wielu przewlekłych i ostrych schorzeń i patologii u ludzi. W tym sensie i biorąc pod uwagę, że uszkodzenia i zmęczenie związane z wysiłkiem fizycznym w większości przypadków pośredniczą w stanach zapalnych, proliferacji i stresie oksydacyjnym, postawiono hipotezę, że związane z CBD hamowanie stresu oksydacyjnego i neurozapalenia może mieć pewien potencjał terapeutyczny w badaniach sportowych.
CBD może indukować zmiany w uwalnianiu kortyzolu, regulując odpowiedź zapalną na uraz. Pośrednictwo to wynika z interakcji między kannabinoidami CBD CB1 i CB2 a receptorami adenozyny, co prowadzi do obniżenia poziomu cytokin i regulacji nadreaktywnych komórek odpornościowych.
Przyjmowanie CBD wydaje się również pośredniczyć w procesach związanych z ochroną przed uszkodzeniem przewodu pokarmowego z powodu stanu zapalnego i promować gojenie się urazów szkieletu. Więcej o ochronie przed funkcjonalnym zaburzeniem żołądkowo-jelitowym (FGID) piszemy w artykule "CBD a Sport".
Podczas ćwiczeń, działania z wysokim składnikiem ekscentrycznego skurczu są szczególnie szkodliwe dla białkowo-lipidowej błony komórkowej (tzw. Sarkolemy). W odpowiedzi na zaburzenie przepuszczalności błony komórkowej mięśni i blaszki podstawnej powstają uszkodzenia umożliwiając Ca+2 zmniejszenie gradientu elektrochemicznego włókien.
Jony Ca+2 odgrywają ważną rolę w mechanizmie skurczu mięśni, w procesie krzepnięcia krwi, a także zmniejszają przepuszczalność błon komórkowych, zmniejszają pobudliwość nerwów i mięśni. Jeśli uszkodzenie w sarkolemie jest stosunkowo niskie, pompy ATPazy przyciągają Ca2 +, a uszkodzenie jest nadal odwracalne. Przeciążenie Ca2+, może prowadzić do degradacji białek strukturalnych i kurczliwych.
Kolejnym zdarzeniem jest kaskada zapalna, rozpoznawana przez aktywację makrofagów i innych komórek fagocytarnych w ciągu pierwszych 2-6 godzin po urazie. Przedłuża się ona przez kilka dni.
Ponadto wykazano, że CBD indukuje zmiany w glukokortykoidach, takich jak kortyzol - jeden z głównych homeostatycznych regulatorów odpowiedzi zapalnej na uraz.
Istnieją również dowody sugerujące potencjał CBD do promowania uwalniania kwasu arachidonowego, co prowadzi do większej zdolności gojenia w wyniku podstawowej regulacji sygnałów wzrostu, w których pośredniczą substancje proresolwujące, takie jak lipoksyna A4 i 15d-PGJ2.
Wiadomo również, że wzajemne oddziaływanie między stanem zapalnym a stresem oksydacyjnym leży u podstaw wielu ludzkich chorób spowodowanych uszkodzeniem tkanek i narządów. Postawiono hipotezę, że związane z CBD hamowanie stresu oksydacyjnego i neurozapalenia może mieć pewien potencjał terapeutyczny w badaniach sportowych.
Ból i uczucie bolesności
Kannabidiol jest powszechnie stosowany ze względu na swoje właściwości przeciwbólowe. Spożycie CBD może wykazywać korzystny wpływ na obrzęk i hiperalgezję, działając bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy i prowadząc do działania uspokajającego.
Pomysł uznania CBD za środek antynocyceptywny opiera się na skuteczności leczenia bólu związanego z uwalnianiem cytokin prozapalnych w wyniku aktywacji receptorów waniloidowych, wywołując efekty antynocyceptywne i zmniejszając odczuwanie bólu. CBD może hamować presynaptyczne neuroprzekaźniki i uwalnianie neuropeptydów, modulować pobudliwość neuronów postsynaptycznych, aktywować zstępujący hamujący szlak bólu i zmniejszać sygnalizację neurozapalną.
Przyjmowanie kannabidiolu (dawka 300-400 mg) wydaje się mieć działanie uspokajające u ludzi, najwyraźniej działając bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy. Leki i substancje takie jak Sativex są zatwierdzone do leczenia zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego bólu neuropatycznego.
Ten zespół bólowy jest związany z aktywacją mikrogleju i późniejszą kaskadą cytokin prozapalnych, takich jak IL-6, IL-1β i TNF. Dowody potwierdzają ideę stosowania CBD jako środka antynocyceptywnego.
Wraz z właściwościami neuroprotekcyjnymi, efekt ten stwierdzono również w przeglądzie systematycznym dotyczącym wyników spożycia CBD w odniesieniu do jego potencjalnego zastosowania jako substancji zwiększającej wydajność sportową. CBD wydaje się mieć potencjalny wpływ na leczenie obrzęków i zapobieganie bolesności po forsownych ćwiczeniach.
Zaburzenia snu
Przemęczenie i przetrenowanie często występują u sportowców z powodu dużych obciążeń treningowych, którym towarzyszy niewystarczająca regeneracja między wysiłkami.
Powyższym stanom zwykle towarzyszą zaburzenia snu prowadzące do złej jakości snu. Spożywanie CBD może stymulować układ endokannabinoidowy modulujący zaburzenia snu i cykl snu i czuwania. Receptory układu endokannabinoidowego, takie jak anandamid i typ 1, są związane z efektami promującymi sen, mimo że mechanizm fizjologiczny nie jest w pełni poznany i opiera się głównie na badaniach przedklinicznych.
Funkcje poznawcze i nastrój
Dowody wykazały, że pojedyncze podanie CBD może mieć działanie przeciwlękowe i przeciwdepresyjne poprzez aktywację receptorów 5-HT1A. Chociaż zgłoszone wyniki są obiecujące dla regeneracji sportowej, dowody sugerują brak długoterminowego wpływu na funkcje poznawcze lub stan nastroju z powodu długotrwałego stosowania CBD.
Związek między spożyciem CBD a możliwym wpływem na regenerację związaną z wysiłkiem fizycznym to przede wszystkim badania kliniczne i przedkliniczne.
Dalsze badania
Ponieważ zainteresowanie stosowaniem CBD w regeneracji sportowców stale rośnie, konieczne są dalsze badania w celu lepszego zrozumienia mechanizmu fizjologicznego. Oczekuje się na pogłębione badania potencjalnych korzyści, skuteczność i profilu bezpieczeństwa podczas spożywania CBD przed, w trakcie i po treningu lub zawodach.
Przyszłe badania w dziedzinie nauk i medycyny sportowej muszą koncentrować się na zrozumieniu roli CBD w mechanizmach fizjologicznych, takich jak kaskada zapalna, neuroprotekcja, szlaki przeciwbólowe i przeciwlękowe, wzmocnienie mięśni i funkcje neuromechaniczne.
Wnioski
Dowody potwierdzające potencjalne zastosowanie CBD jako środka ergogenicznego w celu poprawy skuteczności i wydajności procesów regeneracji podczas ćwiczeń i zmęczenia związanego ze sportem wydają się obiecujące. CBD wydaje się mieć pewne właściwości, które mogą zwiększyć regenerację podczas ćwiczeń jako środek przeciwzapalny, neuroprotekcyjny, przeciwbólowy, przeciwlękowy i przeciwbólowy.
Ponieważ trening i zawody prowadzą do zaburzeń równowagi strukturalnej i funkcjonalnej z powodu intensywnego wysiłku, przyjmowanie CBD może potencjalnie sprzyjać przywróceniu sprawności fizycznej. Fizjologiczne mechanizmy działania CBD, w połączeniu z innymi protokołami regeneracji, mogą pomóc zmniejszyć skumulowane zmęczenie widoczne podczas turnieju kolejnych wysiłków. Potrzeba wielu dowodów na poparcie tego wniosku, ale proponowane dowody wyglądają obiecująco.
Biorąc pod uwagę stosunkowo powszechne stosowanie zarówno konopi indyjskich, jak i samego CBD wśród sportowców, istnieje wyraźna potrzeba poprawy naukowego zrozumienia wpływu stosowania CBD na zmęczenie, regenerację związaną z uszkodzeniami i wydajność sportowców. Potrzebny jest większy postęp naukowy, głównie w zakresie przeprowadzania badań eksperymentalnych, co pozwoli na lepsze zrozumienie zarówno krytycznych pozytywnych, jak i negatywnych wyników dla ostatecznych korzyści sportowców w zakresie regeneracji związanej z wysiłkiem fizycznym i wydajności.
Dawkowanie CBD
Niektórzy odczuwają korzyści płynące z CBD już w mikrodawkach, a jako, że ludzki organizm nie wykształca tolerancji na kannabidiol, nie ma konieczności ich zwiększania. Więcej o dawkowaniu CBD
Czy CBD jest bezpieczne?
Mimo rosnącej liczby dowodów potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność produktów konopnych, wielu pracowników służby zdrowia jest wciąż podzielonych - głównie przez brak regulacji ich stosowania. Fakt ten dziwi zwłaszcza w sytuacji, kiedy zatwierdzone są procedury terapii lekami stworzonymi wyłącznie z konopii, jak Epidiolex, Sativex czy Nabiximol.
Restrykcyjna amerykańska państwowa agencja FDA (Food and Drug Administration) zatwierdziła preparaty zawierające CBD w leczeniu dzieci już od 2. roku życia. Terapię chorób przewlekłych, zwłaszcza, w przypadku osób przyjmujących konwencjonalne farmaceutyki, powinien prowadzić lekarz znający się na medycynie konopnej. CBD metabolizowane jest w wątrobie, podobnie, jak niektóre leki. Specjalista pomoże dobrać optymalny, maksymalnie wydajny i bezpieczny sposób dawkowania.
Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu (International Association for the Study of Pain) powstałe w roku 1973 stworzyło globalną grupę zadaniową ds. stosowania kannabinoidów, konopi indyjskich i leków na bazie konopi indyjskich w leczeniu bólu. Ocenia ona skuteczność i efekty przeciwbólowe w przedklinicznych badaniach laboratoryjnych.
Czy CBD jest legalne
Wraz z rosnącą popularnością olejków konopnych wiele osób zastanawia się nad kwestią legalności CBD. Zarówno w Polsce, jak i w wielu krajach Unii Europejskiej produkty CBD są całkowicie legalne. Warunkiem jest, aby zawierały mniej niż 0,2% THC (Δ9-tetrahydrokannabinol) i pochodziły z dopuszczonej do uprawy odmiany znajdującej się we wspólnym katalogu odmian roślin rolniczych, publikowanych przez Komisję Europejską.
Większość produktów CBD można kupić online. Zaleca się kupowanie bezpośrednio z oficjalnej strony marki produkującej produkty z CBD po zapoznaniu się z aktualnymi badaniami produktu: całkowita ilość kannabinoidów i ich spektrum, brak zanieczyszczeń i metali ciężkich.
Przypisy:
- Potencjalna rola kannabidiolu w regeneracji sportowej: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphys.2021.722550/full#B14
- Effects of Cannabidiol Supplementation on Skeletal Muscle Regeneration after Intensive Resistance Training https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34578906/
Masz dodatkowe pytania? Umów wizytę z terapeutą konopnym
